Orange wine: meer dan een hype?
Om te beginnen: wat is orange wine?
Een simpele definitie zou kunnen luiden: orange wine is witte wijn gemaakt zoals rode wijn. In de praktijk gaat de wijnmaker daarvoor de witte druiven niet meteen persen om het sap van de pitten en de schillen te scheiden, zoals dat wel gebeurt bij de klassieke witte wijnen. Hij laat een maceratie toe, een schilweking waarbij het gistende sap in contact blijft met schillen, pitten en soms ook de steeltjes. Dat contact kan enkele dagen duren tot zelfs een aantal weken… Die maceratie zorgt voor kleur en tannines, wat dan weer afhankelijk is van de duur van de maceratie.
Aroma’s en smaak
Smaak en aroma's zijn vanzelfsprekend gelinkt aan het gebruikte druivenras, maar ook de duur van de maceratie speelt een rol, net als het recipiënt waarin de maceratie gebeurt (traditionele eiken vaten zullen bijvoorbeeld de fraîcheur wat wegduwen, terwijl amforen van klei dan weer zorgen voor meer frisheid en puur fruit). Orange wines worden dikwijls ook zo natuurlijk mogelijk gemaakt, met autochtone gisten en soms zonder toegevoegd sulfiet. Al die factoren spelen een rol, maar veel voorkomende aroma’s zijn die van gedroogd fruit, perzik, honing, rijpe appel, veldkruiden, gedroogd gras, bloemen… Ook oxidatieve, nootachtige toetsen zijn legio. In de mond vind je veel structuur terug, dikwijls met aardse tonen. De zuren verschillen van wijn tot wijn, van laag tot hoog- de definitie van orange wine zelf maakt dat ze sowieso allemaal verschillend zijn, gelukkig maar!
Foodpairing
Je mag gerust stellen dat orange wines culinaire veelkunners zijn. Ze zijn krachtiger dan gewone witte wijnen. Als witte wijn te weinig is, en rode teveel, kan orange wine dus een oplossing zijn. Denk aan rijkelijke risotto’s (ook met vlees), een uitgebreid gekruide Griekse schotel, gerechten met curry of met kimchi,...
Een wijn met geschiedenis of een hype…of allebei?
Op de vraag of orange wine meer dan een hype is, past opnieuw een persoonlijk en genuanceerd antwoord. Het procédé achter orange wine is allerminst nieuw, de naam is dat wel. De naam werd in 2004 gelanceerd door een Engelse wijnhandelaar terwijl deze wijnen oorspronkelijk vooral in Oost-Europa werden gemaakt. Enige literatuur leert ons dat er in Georgië 5000 jaar geleden al sprake was van dit type wijn, gemaakt op de traditionele amfora, de zogenaamde 'qvevri'. Technieken waren toen anders, eenvoudiger en wijn werd ook verondersteld snel gemaakt te kunnen worden. In elk geval is veel van de traditie in die regio verloren gegaan tijdens het communistische bewind van de vorige eeuw.
Ondertussen werd ook bijvoorbeeld in Italië orange wine gemaakt. De laatste 20 tot 25 jaar is die helemaal weer in de mode geraakt en dat zorgt er bijvoorbeeld voor dat die oude Oost-Europese wijnlanden zich kunnen onderscheiden in de enorme wijnplas die zich wereldwijd heeft gevormd. Vandaag kan je orange wine vinden in zowat elk wijnland. Door de gebruikte back-to-basics-technieken wordt ook dikwijls de link gelegd naar de al even populaire natuurwijnen. Zoals reeds in een eerdere blogpost verteld: natuurwijnen hebben heel zeker hun plaats en het streven naar meer natuur en minder interventie in de wijnwereld is hoopgevend én nodig. Echter moeten wijn en de kwaliteit nog altijd op de eerste plaats komen en niet de term die te pas en te onpas wordt gebruikt omdat die nu eenmaal goed in de markt ligt. Onlangs vertelde een wijnmaker uit Priorat dat ze hun witte wijnen nooit anders hebben gemaakt, maar er nooit aan gedacht hebben om die anders te noemen dan… witte wijn uit Priorat. Dus: orange wine? Graag, als hij goed is!
Orange wine bij Xpertvinum: Xarel-Lo Brisat (Can Rafols dels Caus), El Amigo Imaginario (Bodega Forlong), Blanc de Pissares (Costers del Priorat).